1-Polis istediği ev ve arabayı arayabilecek mi?

Paketteki en çok tartışılan maddelerden birisi aramalarla ilgili. Yargı paketindeki düzenlemeye göre, Ceza Muhakemesi Kanunu’nundaki “şüpheli veya sanıkla ilgili arama” maddesinde yapılan değişiklikle, “yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda somut delillere dayalı kuvvetli şüphe varsa; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir” ifadesindeki “somut delillere dayalı kuvvetli” ibaresi “makul” olarak değiştiriliyor. Bu da polisin arama yapma yetkisini artıyor.

 

2)      Aramalarda” mahkeme kararı” gerekmeyecek mi?

Hayır. Yapılan düzenlemeye göre polis ve jandarma artık yazılı emir olmadan ev ve araçları arayabilecek.

 

3)     El koymanın kapsamı genişletildi. Değişiklik neleri getiriyor?

TCK’da “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlığında sayılan “silahlı örgüt” veya  “örgüte silah sağlama” suçundan el koyma kararı verilirken; “Anayasayı ihlal”, “yasama organına karşı suç”, “hükümete karşı suç”, “Hükümete karşı silahlı isyan”, “silahlı örgüt”, “silah sağlama” ve “suç için anlaşma” soruşturmalarında da el koyma kararı verilebilecek.

 

 4)      Dinlemelerin kapsamıyla ilgili neler değişti?

Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkanının bulunmaması durumunda, ağır ceza mahkemesi veya savcının kararıyla şüpheli veya sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişimi dinlenebilecek.

 

5)      Avukatların soruşturmaya etkisi kısıtlanıyor mu?

Avukatların sadece katalog suçlarda dosyaya erişimi zorlaşıyor. Avukatlar kasten öldürme, cinsel saldırı, uyuşturucu ve devlete karşı işlenen suçlarda dosyaya hâkim kararıyla ulaşabilecek. Diğer suçlarda ise avukatlar şimdi de olduğu gibi dosyanın içeriğini alabilecek.

 

Yüksek Yargıya Yeni Düzenleme

 

6)      Yargıtay’daki yeni düzenlemeler neler?

Yargıtay’daki daire sayısı 38’den 46’ya çıkarılıyor. Bu dairelerin 23’ü hukuk, 23’ü ceza dairesi olacak. Her dairede bir başkan ile yeteri kadar üye bulunacak.

Yargıtay’da yeteri kadar tetkik hakimi bulunacak. Tetkik hakimleri, meslekte en az 5 yılını fiilen dolduran adli yargı hakim ve Cumhuriyet Savcıları arasından HSYK tarafından atanacak.

 

7)      Yargıtay seçimleri yenilenecek mi?

Yargıtay Birinci Başkanlar Kurulu seçimleri yenilenecek. Bu seçimler kanunun yasalaşmasından itibaren 15 gün içinde yapılacak. Yargıtay Birinci Başkanlar Kurulu, Yargıtay’daki dairelerde çalışacak üyeler ile tetkik hâkimlerinin hangi dairede görev yapacağını belirleyecek.

 

8)      Danıştay’daki yeni düzenlemeler neler?

Artık HSYK Genel Sekreterleri Danıştay üyesi seçilebilecek. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu ile İdari Dava Daireleri Kurulu’nda detaylı düzenlemeler yapılıyor. Dava daireleri arasındaki iş bölümü karar tasarısı Başkanlık Kurulu tarafından hazırlanacak. Danıştay’da İdari Dava Daireleri Kurulu için toplantı ve görüşme yeter sayısı 25 olacak. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun, düzenleme yürürlüğe girdikten itibaren 3 yıl olarak belirlenen görevine devam süresi 31 Aralık 2016 olarak belirleniyor. Düzenleme yürürlüğe girdikten sonra 15 gün içinde, 39 yeni Danıştay üyeliği için seçim yapılacak. Seçimin ardınday Danıştay daireleri arasındaki iş bölümüyle daire başkanları, üyeler ve tetkik hakimlerin dairelerinin belirlenmesine ilişkin süreç işleyecek.

 

9)      Hakim ve savcılara hangi yeni haklar geliyor?

  –Maaaşlar artıyor

Yapılan düzenlemeye göre hakim ve savcı maaşlarında bin 154 lira artış olacak. Bu maddeye göre maddeye göre, mesleğe ilk başlayan hâkimlerin maaşı 3 bin 856 liradan 5 bin 146 liraya çıkacak.

 

–Sicil Affı Geliyor

Adli yargı hakim ve savcılar ile idari yargı hakim ve savcılara, 14 Şubat 2005 tarihinden 1 Eylül 2013 tarihine kadar verilen uyarma, aylıktan kesme, kınama ve kademe ilerlemesini durdurma cezaları bütün sonuçları ile affedilecek. Af kapsamına giren disiplin cezalarının verilmesini gerektiren fiillerden dolayı, ilgililer hakkında disiplin inceleme, soruşturma ve kovuşturması yapılmayacak; devam eden disiplin inceleme, soruşturma ve kovuşturmaları işlemden kaldırılacak, kesinleşen disiplin cezaları uygulanmayacak.

4 Bin Yeni Hakim Alınacak

Adalet Bakanlığı’na 4 bin hakim kadrosu ihdas edildi. Adalet Bakanlığı hakim ve savcı adayı alımına ilişkin sınav yaparak söz konusu kadrolara atama yapacak.

10)   Sulh Ceza Mahkemeleri’nde neler değişecek?

Örgütlü suçlarda sulh ceza hâkimlerinin kararıyla 81 ilde işlem yapılmasının önü açıldı. Şu anki uygulamada soruşturmanın yapıldığı ilin dışında yapılacak işlemlerle ilgili kararlar o yerin sulh ceza hâkimleri tarafından alınıyordu. Ancak artık buna gerek duyulmayacak.

Hazırlayan: Abdulkadir Çelimli