Thomas Jefferson’ın kaleminden çıkan Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’ne göre, “Tüm bireyler Tanrı tarafından eşit olarak yaratılmış ve hayat, özgürlük ve mutluluğu...
Otelin 7. katındaki odamın geniş penceresinden dışarıya bakıyorum. Uzaktaki Uluslararası Dulles Havaalanı’ndan uçaklar birbiri peşi sıra kalkıyor. Bu havaalanı Baltimore-Washington Uluslararası Havaalanı ve Reagan Ulusal Havaalanı ile birlikte Washington DC’nin üç havaalanından biri. Bu üç havaalanından her gün binlerce uçak Amerika’nın diğer şehirlerine veya dünyanın diğer ülkelerine havalanıyor.
Ünlü İngiliz düşünürü Thomas Hobbes’un İspanyol Kraliyet Donanması’nın İngiltere’yi istila etmek üzere yelken açtığı sırada kendisine hamile olan annesinin korku...
Son yazımda bireysel huzurun İslam’da olabileceği ama toplumsal huzurun sekülerizmde olduğunu ifade etmiştim. Bu yazıma bir okuyucum yaptığı yorumda, toplumsal huzurun/barışın sekülerizmden ziyade “hoşgörü”den geçtiğini ifade etti. Öncelikle bu yorum için kendisine teşekkür ediyorum. Çok yerinde bir tespitte bulunuyor. Kendisine çok büyük oranda katılıyorum. Gerçekten de sosyal ve siyasal hoşgörü, farklılıkların barış içinde bir arada yaşaması için çok önemli bir değer. Kendisinden farklı düşündüğüm husus ise sekülerizm ve hoşgörünün birbirini dışlamadığı, hatta siyasi hoşgörünün sekülerizmi zorunlu kıldığı hususudur. Açıklayayım.
Bu haftaki yazımı bir arkadaşımın facebook paylaşımının bana düşündürdükleri üzerine yazmak istiyorum. Arkadaşım şöyle demiş: “Bireysel huzur İslam’da olabilir ama toplumsal huzur sekülerizmdedir.” Bu ifadeye tamamıyla katılıyorum. Neden böyle düşündüğümü açıklayayım.
Bu köşede 30 Mart 2015 tarihinde yayınlanan “Otoriterleşme Sarmalı” başlıklı yazımda yaklaşık olarak 2012 yılı kışından bu yana Türkiye’nin bir otoriterleşme sarmalına girdiğini ifade etmiştim. Öyle ki, her bir otoriter adımın, bu adıma maruz kalanların tepkisini doğurduğunu ve bu tepkinin de Hükümet kanadında daha büyük bir otoriter adımın atılmasına yol açmakta olduğunu belirtmiştim. Üzülerek ifade ediyorum ki, bugün gelinen noktada otoriterleşme sarmalı yerini “şiddet sarmalına” bırakmıştır. Bir tarafında devlet güçlerinin diğer tarafında ise PKK ve onun KCK ve HPG gibi ilişkili örgütlerinin yer aldığı bu şiddet sarmalının tetiklenmesinde yukarıda bahsettiğim otoriterleşme sarmalının büyük etkisi olduğu söylenebilir.
Yerleşik, kurumsallaşmış liberal demokrasiler ile tamamıyla otoriter rejimler arasında geniş bir gri bölge var. Bu gri bölge içerisinde kalan demokrasilere genel olarak “kusurlu demokrasiler” adı verilmekte. Ancak bu kusurlu demokrasilerin bazıları “hafif defolu/kusurlu”, bazıları da “ağır defolu/kusurlu”dur. Bir başka anlatımla, eğer liberal demokrasiler beyaz, otoriteryen rejimler siyah ise hafif defolu rejimler “açık gri”, “ağır defolu” rejimler “koyu gri” tonda olacaktır.
Siyasi özgürlükler seçme, seçilme, siyasi parti kurabilme gibi özgürlükleri içerir. Bu özgürlükler temelinde bireyler kamusal alanda kendi hayatlarını da ilgilendiren kararların alınması süreçlerine katılma hakkı elde ederler. Siyasi özgürlüğün sınırlandırıldığı bir siyasal sistemde bireyler kamusal alanda kendi hayatlarını daha iyiye götürecek kararların alınmasına katkı verme; aleyhlerine olabilecek düzenlemelere de karşı koyabilme, meydan okuyabilme şansından mahrumdur.
Geçtiğimiz günlerde Sayın Cumhurbaşkanı, Beştepe Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bir grup tarihçi ve siyaset bilimci ile yemekli bir toplantıda bir araya geldi. Katılımcılar arasında Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma, Rasim Özdenören, Mehmet Şevket Eygi, Ertuğrul Düzdağ, Kadir Mısıroğlu ve Yavuz Bahadıroğlu, Sinemacı Mesut Uçakan, Hattat Hasan Çelebi ile eski bakanlardan Hasan Celal Güzel, Vehbi Dinçerler ve Hasan Aksay bulunmaktaydı. Cumhurbaşkanlığı makamından yapılan açıklamaya göre katılımcılar “Millî Mirasımız ve Gelecek Tasavvurumuz” temasını ele aldılar.
Arjantin asıllı siyaset bilimci Guillermo O’Donnell, bir liberal demokraside iktidarı kullananların dikey ve yatay olmak üzere iki biçimde hesap verdiğini söylemektedir. Dikey hesap verme, düzenli aralıklarla yapılan özgür ve adil seçimler eliyle gerçekleşir. İktidarı elinde bulunduran hükümet oy sandığında vatandaşlara hesap verir. Vatandaşlar performansından memnun olmadıkları hükümetin görevine seçim sandığı aracılığı ile kısmen veya tamamen son verirler. Kısmen son vermeleri halinde bir önceki dönemde tek başına iktidarda olan bir partiyi bir koalisyon kurmaya zorlayabilir. Tamamen son vermeleri halinde ise, iktidardaki partiyi muhalefet sıralarına yollayabilirler.
