Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanEtiyopya, Cibuti, Somali ziyareti sonrası dönüş

yolunda gazetecilerle gündemi değerlendirdi. Erdoğan’ın Başkanlık sistemi ile ilgili sözleri ise

konuşmaya damga vurdu. 

Erdoğan’ın açıklamaları şöyle:

– Yeni dönemde başkanlık sisteminin rolü ne olur? Bu konuda hükümetle bir uyum

problemi var mı? Kulislere çeşitli iddialar yansıyor…

“Öncelikle gündemi belirlenen bir Türkiye ile gündem belirleyen bir Türkiye noktasında, gerçekten

ben ‘başkanlık sistemi’nin bu sürece güç katacağına inanıyorum. Başkanlık sisteminin sağlayacağı en

büyük avantaj, çok başlılığı ortadan kaldırması olacaktır. Seri karar almak, çok daha çabuk netice

almayı getirecektir diye düşünüyorum. Zira bizdeki mevcut sistemde karar süreci süratle işliyor dersek

kendimizi aldatırız. İkincisi, her zaman söylediğim bir şey var; gerek insan yönetiminde, gerek paranın

yönetiminde, gerekse bilginin yönetiminde çok daha verimli olabiliriz ama şu anda verimli değiliz, bu

çok açık net, ortada. Verim ekonomisi devreye sokabilirsek, netice almamız da o denli artacaktır. Biz

bugüne kadar birçok şeyleri yatırım noktasında yapabildiysek bazı sıkıntıları yaşayarak olmuştur. Eğer

bir başkanlık sistemi olmuş olsa, yatırımlar noktasında da, alt yapı, üst yapı, insana yönelik yatırımlarda

da çok daha başarılı neticeler alırız. Acaba gelişmiş ülkelerin ne kadarında başkanlık sistemi var, ne

kadarında yok? Görüyoruz ki tamamına yakınında var. Buradan netice alındığına göre, biz niye hâlâ

ayaklarımıza prangaları bağlayalım, gitmemek, koşmamak için buna devam edelim.”

– Şu anki yapı neden ayağımızda pranga?

“Ben iki cumhurbaşkanı ile çalıştım. Şimdi Abdullah Bey değil de başka biri olsaydı, biz bu kadar rahat

çalışamayacaktık. Hükümetle aramızda uyum problemi olup olmadığını sormuştunuz… Biz tabii ki

koordineliyiz, hükümetle aramızda kolay kolay Allah göstermesin herhangi bir şey olmaz. Ben

kolaylaştırıcı olacağım, hükümet de bu noktada çalışmalarını rahatlıkla sürdürecek. Tabii dışarıdan

dedikodu üretenler olacaktır. İşte kalkıp da şu anda Cumhurbaşkanlığı makamını dahi ‘kaçak saray’

olarak niteleyecek kadar alçalanlar, seviye kaybına uğrayanlar… Şu uçağı dahi eleştirenlerin dünyaya

bakışlarını düşünün. Büyük düşünemezseniz, ufkunuz büyük olmazsa, sizler gelişmiş ülkelerle rekabet yapamazsınız.”

Görüş ayrılığı yok 

– Sayın Davutoğlu ile aranızda başkanlık sistemine geçiş noktasında görüş ayrılığı var mı?

“Ta belediye başkanlığımdan beri başkanlık sistemi konuştuğum, savunduğum bir tezdir. Ahmet Bey

gerek başdanışmanlık yaptığı dönem, gerek dışişleri bakanlığı yaptığı dönemde yine başkanlık sistemini

meydanlarda hep konuştuk. Öyle zannediyorum ki, Ahmet Bey’in de, – ki yeni Anayasa’da bile bizim

üzerinde durduğumuz konulardan biriydi – savunulacak en önemli tezlerden bir tanesidir. Bu

seçimlerin de bence üzerinde konuşulacak konularından biri olacaktır diye düşünüyorum. Çünkü

önemli bir argümandır, önemli bir başlıktır, çünkü Türkiye’nin sistemdeki zaafını giderecek olan bir anlayıştır.”

– Başkanlık sisteminde, denge denetleme mekanizmalarının kurulamayacağını,

antidemokratikleşme başlatacağını öne sürenler var…

“Tam aksine, başkanlık sistemindeki denetim mekanizmaları şu andaki bizim mevcut sistemde yok.

Örneğin, ABD’de Temsilciler Meclisi, Senato herhangi bir yetkiyi vermedikten sonra Sayın Obama

adım atamaz. Gerek para kullanımında gerek ne olursa olsun. Bir helikopteri bir yere verecek değil mi,

geçmediği sürece veremez. Bakın sağlık ile ilgili reformu halledebildi mi?”

– Siz denetleme gücü sağlam bir sistem mi istiyorsunuz?

“O olması lazım ama aldığı gücü de kullanması lazım. Şimdi Sayın Obama, Temsilciler Meclisi’nde

gücünü kaybetti, Senato da kaybetti. Eğer gücü olsaydı rahat olacaktı, istediği yetkileri oradan

alabilecekti. Ama şimdi o yetkileri alamama durumu ile karşı karşıya. Başkanlık sisteminde güçlü bir

iktidar olduğu zaman Temsilciler Meclisi veya Senato’nun engellemesi söz konusu olmayacak ki… Ben

şunu da savunuyorum; ikili bir sistem değil tek sistem.. Şu anda bizim parlamento nasıl, tek sistem

olmalı ve tek sistemle gidilmeli diye düşünüyorum. Orada da zaman kaybı olmamalı. İkiliyi ileri

sürenler de var, o işi geciktirir. Tekli sistemde çok daha seri karar almak mümkün olur. Güçlü bir

iktidarsanız, güçlü bir iktidar olarak da Başkan’a yetkisini verecektir, verdikten sonra da

denetleyecektir.